Afet yönetimi tek çatı altında toplanıyor
Başbakanlık bünyesinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı kuruluyor. Afet yönetimini tek çatı altında toplayacak başkanlık, afetleri önleme ve tek elden etkili müdahale imkânı sağlayacak. TBMM'de önümüzdeki günlerde görüşülmesi beklenen tasarıda depreme özel önem veriliyor.
Türkiye 1999'da yaşanan Marmara Depremi'nde büyük yaralar aldı. Özellikle afete müdahale, ilkyardım ve deprem sonrası halkın normal yaşama uyum sağlaması konusunda kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği dikkat çekti. 2004'te konuyla ilgili tüm tarafların katılımıyla yapılan 1. Deprem Şûrası'nda da bu yönde karar alındı. Şimdi ise konuyla ilgili bir kanun tasarısı hazırlandı. Tasarıya göre Başbakanlık'a bağlı Afet ve Acil Yönetimi Başkanlığı kurulacak. Kanunla, İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü kaldırılacak. Kaldırılan genel müdürlüklerdeki kadrolardan 303 kişi yeni başkanlığa geçecek. Arada kalan kadrolar ise valilikler tarafından il özel idareleri bünyesinde görevlendirilecek ya da bağlı oldukları bakanlıklara geri dönecek.
İllerde valiye bağlı olarak il afet ve acil durum müdürlükleri oluşturulacak. Yeni yapı ile öncelikle afetler, depremler, toplu iltica ve olağan dışı nüfus hareketleri, salgın hastalıklar, seferberlik, savaş hali gibi her türlü acil durum yönetimini gerektiren olayların meydana gelmesinden önce önlenmesine çalışılacak. Başkanlık bünyesinde Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu kurulması da öngörülüyor. Kurulda, Yüksek Kurul'da bulunan bakanlıkların müsteşarları ve Kızılay Derneği genel müdürü bulunacak.
Depreme özel önem verilen tasarıda Deprem Danışma Kurulu da yer alıyor. Kurul, depremle ilgili konularda öneriler sunacak. Kızılay genel müdürü, Kandilli Rasathanesi müdürü, Maden Tetkik Arama Enstitüsü müdürü, öğretim üyeleri ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşacak. Kurulda yer alacak 5 öğretim üyesi ile 2 sivil toplum kuruluşu temsilcisini Başbakanlık Afet ve Acil Yönetimi Başkanlığı başkanı seçecek. Başkanlık, Maliye Bakanlığı tarafından sağlanan bütçe ile çalışmalarını yapacak. Tüm genel bütçeli kuruluşların afetle ilgili yapacakları yatırımları izleyecek ve koordine edecek.
Arama kurtarma konusunda tanınmış sivil toplum kuruluşlarından AKUT, tasarıyı eleştiren ve teklifler getiren 33 sayfalık bir rapor yayınladı. Bu rapora göre tasarıdaki en temel hata afet ve acil duruma müdahale eden asıl aktörlere ve bunların yöneticilerine teknokrat seviyesinde yatırım yapılması yerine, en üst düzeyde düzenleyici kuruma yatırım yapmak olduğu belirtiliyor. Raporda, "Söz konusu taslak metninde kentsel arama kurtarma faaliyetlerinin her iki aşamasının da tam olarak nasıl gerçekleştirileceği anlaşılamamaktadır. Taslakta tutarsızlık ve netsizlik mevcuttur." ifadelerine yer verildi.
Gürhan Savgı